Persberichten uit 1950-1953

De opening van Avifauna op 17 mei 1950 markeerde een belangrijke mijlpaal in de Nederlandse natuur- en cultuurhistorie, een gebeurtenis die de grenzen van de traditionele dierentuin concepten overschreed en een nieuwe visie op dieren- en natuurbehoud introduceerde. Vogelpark Avifauna, gelegen in Alphen aan den Rijn, werd vanaf de eerste dag gepresenteerd als meer dan een exotisch vogelpark; het werd een plek waar de schoonheid, de diversiteit en het belang van vogels in hun natuurlijke context centraal stonden. Dit was een tijd waarin de relatie tussen de mens en de natuur, na de oorlogsjaren, langzaam maar zeker begon te veranderen, en Avifauna speelde hierin een pioniersrol.

Het persbericht van 17 mei 1950:

Op de dag van de opening was de toon van het persbericht dan ook vol optimisme en vooruitgang. De officiële persmededeling sprak over “een nieuw tijdperk in de natuurbeleving”, waarin Avifauna als “een waar paradijs voor vogels” werd gepresenteerd. De boodschap was helder: Avifauna was niet slechts een attractie, maar een educatief instituut waar bezoekers niet alleen konden genieten van de schoonheid van vogels, maar ook werden geïnformeerd over hun leefomgeving en het belang van natuurbescherming. Het persbericht vermeldde trots de rijke collectie van inheemse en exotische vogelsoorten, evenals de innovatieve opzet van het park, waarin vogels zich vrij konden bewegen in openlucht volières die zoveel mogelijk hun natuurlijke omgeving nabootsten. Dit was revolutionair voor de tijd, want het idee van een dierentuin was tot dat moment vaak verbonden met gesloten kooien en kunstmatige omgevingen.

De opening werd gevierd met een ceremonieel moment waarbij prominente figuren uit de politiek, de wetenschap en de lokale gemeenschap aanwezig waren. Het persbericht benadrukte de maatschappelijke en educatieve waarde van Avifauna. “Het park is niet alleen een waar genot voor de liefhebber van natuur en vogels, maar ook een belangrijk middel voor het bevorderen van ecologisch bewustzijn bij het brede publiek”, zo luidde de boodschap. De nadruk lag op het onderwijsaspect en de verantwoordelijkheid van de mens om het milieu te beschermen, een thema dat in die tijd steeds meer aandacht begon te krijgen.

De daaropvolgende jaren:

De impact van Avifauna was niet alleen beperkt tot de eerste openingsdagen. De daaropvolgende persberichten gaven keer op keer aan dat het park zich snel ontwikkelde tot een culturele en educatieve instelling van belang. In de eerste jaren na de opening verschenen regelmatig artikelen en persberichten die het succes van het park onderstreepten. Er werd gerapporteerd over de voortdurende uitbreiding van de vogelcollectie, met als hoogtepunt in 1952 de introductie van enkele zeldzame en bedreigde vogelsoorten, die niet alleen het wetenschappelijke belang van Avifauna benadrukten, maar ook de toegenomen aandacht voor het behoud van biodiversiteit.

In de pers werd vaak gesproken over de populariteit van Avifauna als gezinsbestemming, waarbij gezinnen uit heel Nederland het park bezochten, aangetrokken door de unieke ervaring van vogels in hun natuurlijke omgeving. Advertenties en persberichten benadrukten steeds vaker de ontspanning en de educatieve waarde van het park, waarbij de lezer werd aangespoord niet alleen te genieten van het uitzicht, maar ook te reflecteren op de noodzaak om de natuur te beschermen. Het concept van ‘natuurbeleving’ was in opkomst, en Avifauna werd gezien als een pionier in deze nieuwe vorm van recreatie.

In 1951, na de eerste succesvolle operationele jaren, werd het park verder uitgebreid. Het persbericht van dat jaar sprak van een “grootse nieuwe ontwikkeling”: een serie nieuwe volières voor tropische vogels, waaronder papegaaien en flamingo’s, die de diversiteit van de collectie nog verder vergrootten. De toevoeging van educatieve programma’s en lezingencycli voor scholen werd eveneens benadrukt. Dit toonde de groeiende wens om Avifauna niet enkel als een attractie, maar als een educatief platform voor de jongere generaties te positioneren, wat de vooruitziende blik van de oprichter van het park weerspiegelde.

Daarnaast werd er in persberichten steeds vaker gewezen op de wetenschappelijke en ecologische rol van het park. Het beheer van Avifauna werd geprezen vanwege zijn nadruk op het behoud van vogels, zowel op het gebied van fokprogramma’s voor bedreigde soorten als het onderzoek naar het gedrag en de migratie van vogels. Deze focus op wetenschappelijk onderzoek, in combinatie met de openbare toegankelijkheid van het park, stelde Avifauna in staat om zich te profileren als een instituut dat bijdroeg aan de kennis over vogelsoorten en hun rol in de natuur.

De culturele betekenis van Avifauna:

Wat in de persberichten van de vroege jaren van Avifauna opvalt, is de verschuiving van het park van een louter recreatieve attractie naar een culturele en educatieve instelling die actief bijdroeg aan het milieubewustzijn van de samenleving. Door de jaren heen werd het een toonbeeld van de veranderende houding ten opzichte van natuurbehoud en het idee van de natuur als bron van kennis en reflectie, die de moderne mens zowel informeert als ontspant.

Het culturele gewicht van Avifauna werd zelfs zo groot dat het park niet alleen in Nederland, maar ook internationaal bekendheid verwierf. In persberichten uit de late jaren 1950 werd Avifauna geprezen als een model voor natuurparken die zowel diervriendelijk als educatief waardevol waren, een visie die tot op de dag van vandaag in stand wordt gehouden.

In conclusie, de persberichten over de opening van Avifauna op 17 mei 1950 en de daaropvolgende jaren reflecteren een tijd van idealisme en vooruitgang. Ze benadrukten niet alleen de wetenschappelijke en educatieve waarde van het park, maar legden ook de basis voor een bredere maatschappelijke verschuiving in de waardering voor natuur en milieu. Avifauna werd meer dan een park; het werd een symbool van de toenemende zorg voor de natuur en de erkenning van de intrinsieke waarde van dieren in hun natuurlijke omgeving.